Zemun ima mnogo toga što ga čini odličnim mestom za život. Od duge tradicije i zanimljive istorije, posebnog starogradskog šarma i uređene infrastrukture. Pročitajte o zanimljivoj istoriji Zemuna i saznajte zašto je mnogima ovo omiljeni deo grada Beograda.
Prva naselja i kulture
Smatra se da je Zemun među najstarijim naseljima u Evropi, a nastao je na mestu gde je danas kula Gardoš, na teritoriji današnjeg groblja. Naselje datira još iz ranog neolita, kada je rani čovek odlučio da iskoristi ovu pogodnu lokaciju za naseljavanje.
Prema arheološkim ostacima, smatra se da su prvi stanovnici Zemuna formirali naselje u periodu od 4500 – 3000 godine pre nove ere. Oni su živeli u jamama (zemunicama), a odatle i potiče njegov naziv – Zemun.
U doba srednjeg i mlađeg neolita postojbina se nalazila na Gardošu. Ovu kulturu smenjuje badenska kultura, a tada je prvi put primenjena upotreba bakra u izradi oruđa i oružja.
Badensku kulturu je nasledila vučedolska kultura. Arehološka nalazišta svedoče da je ova kultura bila prisutna u Zemunskoj Pregrevici.
Čuveni naziv – Taurunum, potiče od keltskog naselja. Kelti su se naselili ovde oko 85. godine p.n.e. i to na mestu današnjeg Gardoša i groblja.
Rimsko doba
Za vreme rimskih osvajanja, kada su pokorena ilirsko-keltska plemena, Taurunum je bio pokoren. Grad je prosperirao kada je postao sedište dunavske rimske flote. U kasno antičko doba, ovo je bio trgovački utvrđeni grad na glavnom drumu koji je išao prema novo-osnovanom Konstantinopolju.
Grad je opljačkan i spaljen od strane Huna u 5. veku, a krajem 8. veka njime su zavladali Franci. Tada je dobio naziv Mallevila (Zlo mesto).
Dolazak Srba
Prvi srpski stanovnici nastanili su Zemun polovinom 9. veka, kada su proterani Franci iz Srema. Tada je dobio slovenski naziv Zemlin – zemljani grad. Početkom 12. veka, Mađari su napravili zemunski grad, iskoristivši kamenje sa razrušene beogradske tvrđave.
Kada je Manojlo I Komnin pokorio Zemun sredinom 12. veka, naredo je da se zidine sruše, a kamen vrati u zidine beogradske tvrđave. Devet godina kasnije Romeji osvajju Zemun i ruše ga.
Primarno jezgro Zemuna sačinjavala je zemunska tvrđava. Nalazila se na fantastičnom položaju, dominantnom u odnosu na okolinu. Kameno utvrđenje je imalo oblik skoro pravilnog pravougaonika, četvorougaona tvrđava je na uglovima imala po jednu okruglu kulu. Stanovnici Zemuna podizali su svoje domove oko tvrđave, i na taj način širili naselje pored grada. Vremenom su obrazovane dve celine koje su ljudi nazvali Gornji i Donji Zemun. Sredinom 14. veka celo naselje je dobilo naziv – Zemunska varoš.
Srednjevekovno doba
Zemun dobija novog neprijatelja u 15. i 16. veku – Turke. Prilikom turske opsade Beograda 1456. sa Zemuna u pojačanje pristiže hrišćanska flota po vođstvom Sibinjanin Janka. Oni uspevaju da odbrane Beograd i poraze Turke. Beogradska bitka se smatra najvećom pobedom hrišćana nad osmanlijama u to vreme.
Nažalost, slavlje nije dugo trajalo. Kuga je zavladala Zemunom, a sam Sibinjanin Janko je preminuo u kuli Gardoš. Tada kula dobila naziv ,,Kula Sibinjanin Janka’’ od strane naroda.
Zemun postaje teritorija sremskog sandžaka nakon osvajanja Beograda od strane Turaka 1522. Iz perioda Turaka potiče najstarija kuća u celom Beogradu – Kafana kod Belog Medveda, a njeno postojanje je zapisano u prethodnih pet vekova.
Nakon austrijsko-turskih ratova u 17. i 18. veku, razrušenje Zemuna okončano je Požarevačkim mirom. Pod austrijskom vlašću bio je sve do pada Habzburškog carstva nakon Prvog svetskog rata.
Za to vreme, Zemun je postao važan trgovački centar. Poznato je da su stanovnici Zemuna u jednom periodu u proseku govorili čak sedam jezika.
Zemun u Beogradu
Kada je izgrađen most na Savi 1934. godine, Zemun je administrativno pripojen Beogradu. Nakon ratnih nedaća, Zemun je postao važan industrijski centar, posebno u oblasti poljoprivrede, farmaceutsko-hemijske industrije i privrede, kada građevinarstvo počinje da živi. U Zemunu pored osnovnih i srednjih škola, postoji jedan fakultet i tri više škole.
Ljudi koji dolaze iz Beograda u Zemun prosto ne mogu da poveruju da je to jedan isti grad. Stanogradnja u Zemunu praktično cveta, pa je uskoro planirana i izgradnja modernog poslovno stambenog prostora Zelena Avenija koja će doneti novu dimenziju ovom naselju.
Nema sumnje da će lepote Zemuna privlačiti ljude još dugo godina, baš kao od najranijih vremena.